"An Kalır" Belgeseli Röportajı: 'Zamanı ve Mekanı Belirsiz Bırakmayı Tercih Ettim'

Yönetmenliğini Ebru Şeremetli'nin, danışmanlığını Enis Rıza'nın üstlendiği "An Kalır" (The Moment Remains), 11-14 Şubat 2022 tarihleri arasında New York'ta düzenlenen 50. Dance On Camera Festivali'nde açılış filmi olarak izleyiciyle buluştu. Belgesel, Zeynep Tanbay Dans Projesi'nin 2006-2012 yılları arasındaki altı yıllık dönemini anlatıyor. Belgeselde adım adım projenin oluşumunu izlerken, aynı zamanda adaletin olmadığı bir yerde hissedilen tedirginlik ve kuşatılmışlık gibi duyguların koreografiye nasıl yansıdığını da izliyoruz. Türkiye prömiyerini 58. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde yapan belgeseli, yönetmen Ebru Şeremetli ile konuştuk.

Sevda Aydın 21 Ekim 2022

 

İzmir.Art: Belgeseliniz Türkiye’de tür olarak bir ilk oldu. Bu nedenle nasıl başladığınızı, bu türü seçme nedeninizi öğrenmek isteriz. 

Ebru Şeremetli: Hareketin bileşenlerine ve dansın anatomisine duyulan merak. Bu merak, elbette beden ile sinemanın, hem hareket – mekân – uzam hem de ritim-zaman ile kurduğu ilişkiye kadar gidiyor. Zeynep Tanbay’ın dansını izlemek, bu merakı bir belgesel filme dönüştürme heyecanını ve olasılığını yarattı. Dans, müzik ve hareketin matematiksel bileşiminin estetik ifadesi; varoluşa dair hem çıkış noktası hem de bir sonuç. Belgesel sinemada gerçeklik arayışı ile de çakışıyor. 

Zeynep Tanbay’ın koreografisi ‘tedirginlik, belirsizlik, sıkışmışlık’ gibi kavramları merkezine alıyor. Belgeselinizi izlerken, aynı zamanda toplumsal olarak da içinde bulunduğumuz tedirginliklerimizi nedenlerini belli bir süreç içinde izliyoruz…

Ebru Şeremetli: Bir dans koreografisinin izini sürmek üzerine çalışırken sokaktaki rastlaşmalar ve kesişmeler koreografiyi anlamlandırmada ve yorumlamada belirleyici oldu. Zeynep Tanbay’ın içinden süzülen hareketler, kavramların gündelik hayatta – çekim sürecinde – tanık olduğumuz biçimlenişi kadar geçmişte ve gelecekte olguların biçimlenişini de içinde barındırıyordu. Bu durum, belgesel filmde birden fazla katmanın örgüsünü beraberinde getirdi. ‘An Kalır’da, zamanı ve mekânı belirsiz bırakmayı ve bu belirsizliğin her izleyicide bir duygu bütünlüğü oluşturmasını tercih ettim. 

İzmir.Art: Tanbay’ın sokaklarda adalet ararken, diğer yandan da farklı bir yerinden edilmişlikle karşı karşıya kalıyor. 

Ebru Şeremetli: Evet, bu noktada Tanbay da, sıkışmışlıkla, ötekileştirmeyle, değersizleştirmeyle karşı karşıya kalıyor. Onunla bir kez daha, farklı sebeplerle her gün yerinden edileniz ve hiçleştirileniz, hem zamansız hem de mekânsız bir döngünün içinde buluyoruz kendimizi. Bu döngüyü kıran Zeynep Tanbay’ın dans projesindeki dansçılara el vermesi ve yeni kuşak dansçıların farklı koreografiler ortaya koymasıdır. Aynı şekilde projede yer alan dansçılar da, bugün yeni kuşaklara el veriyorlar. 

Adalet, bir perspektifle birlikte yol alma, inşa süreci, hareketsiz kaldığı anlar olabilir ancak kesinlikle durağan ve biteviye değil… ve bu süreç, ritm ya da ritmler bularak ortak hareket tasarlama hali. Ortak hafıza ve ortak akıl oluşturma ile doğrudan ilintili. Aynı zamanda bir soyutlama, hem hayatta hem de dansta, tekil aynı zamanda da çoğul. Bu çatışma biçimleri içinde umudu nasıl tasarlıyorsak, öyle. 

İzmir.Art: ‘An Kalır’, New York’ta geçtiğimiz Şubat ayında, ellinci ‘Dance On Camera’ film festivalinde açılış filmi olarak dünya izleyicisi ile buluştu. Türkiye prömiyerini 58. Antalya Altın Portakal film Festivali’nde yaptı. İzmir’de de gösterildi. Filmin bu farklı coğrafyalarda yaşayan insanlardan aldığı tepkilere dair neler söylersiniz?

Ebru Şeremetli: Zeynep Tanbay’ın koreografisi, Tanbay’ın ABD’den ayrılışından yaklaşık yirmi beş yıl sonra bu belgesel filmle New York’a taşınmış oldu. Bu hepimiz için elbette ki çok heyecan verici. Diğer yandan güncel bir modern dans koreografisinin yalnızca sahne performanslarında değil, sinema perdesinde yeniden ve yeniden yer bulması ve her izleyicinin zihninde farklı bir yorumla belirmesi de heyecan verici. Bu gösterimlerde karşılaştığımız gibi, dilerim ‘An Kalır’, yeni kuşaklarda yeni soruları ve merakları da belirmesine vesile olur ve farklı coğrafyalarda karşılaşmaları çoğaltır. 

 

 

 

Fotoğraflar
Videolar
Yazar Profili
Sevda Aydın
Sevda Aydın

15 İçerik

1984 doğumlu. Evrensel gazetesinde muhabirlik ve editörlük yaptı. Hayat Televizyonu’na kültür-sanat haberleri hazırladı. Evrensel Kültür dergisinde yayın danışmanlığı yaptı. Şu an izmir.art'ta kültür sanat alanında içerikler üretmektedir.

Yazar Profil Sayfası
Tag Kütüphanesi