Dünü Hatırlatan Bugünler: McCarthy ile Sanat ve Sanatçılar
Bu dönemde birçok sanatçı, yazar, yönetmen ve müzisyen ya doğrudan hükümetin baskısına maruz kaldı ya da sansür ve kara liste uygulamaları nedeniyle kariyerlerini kaybetti.
Amerika Birleşik Devletleri'nde 1940'ların sonlarından 1950'lerin ortalarına kadar süren McCarthycilik, yalnızca siyaset ve toplumsal yaşamı değil, sanat dünyasını da derinden etkileyen bir dönem oldu. ABD'de Soğuk Savaş'ın yarattığı komünizm korkusunun bir sonucu olarak ortaya çıkan bu süreç, özellikle Senatör Joseph McCarthy'nin başlattığı antikomünist soruşturmalarla anılır. Bu dönemde birçok sanatçı, yazar, yönetmen ve müzisyen ya doğrudan hükümetin baskısına maruz kaldı ya da sansür ve kara liste uygulamaları nedeniyle kariyerlerini kaybetti.
McCarthycilik ve Amerikan Sanatı
McCarthy dönemi, ABD'deki entelektüel ve sanatsal ortamı büyük ölçüde kısıtladı. Sanatçılar, komünist veya sol eğilimli oldukları iddiasıyla suçlanarak Hollywood Kara Listesi'ne alındı ve işlerinden men edildi. Sinema, tiyatro, edebiyat ve müzik dünyasında birçok isim soruşturmalara tabi tutuldu ve bazıları ifade vermeye zorlandı.

Sanat dünyasındaki en büyük baskılardan biri, 1947 yılında ABD Temsilciler Meclisi Amerikan Karşıtı Faaliyetler Komitesi (HUAC) tarafından yürütülen soruşturmalar sırasında yaşandı. Hollywood'un önde gelen yönetmenleri, senaristleri ve oyuncuları komünist sempatizanı olmakla suçlandı. Bu süreçte sinema sektöründe çalışan birçok kişi işlerinden kovuldu, bazıları ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. Özellikle Hollywood Onlusu olarak bilinen bir grup yazar ve yönetmen, Komite’nin çağrısına uymayı reddettiği için hapis cezasına çarptırıldı.
Sansür, Kara Listeler ve İfade Özgürlüğü
McCarthy dönemi boyunca sanatta sansür uygulamaları yaygınlaştı. Hollywood stüdyoları, komünist olmakla suçlanan oyuncularla ve yönetmenlerle çalışmamayı tercih etti. Kara listeye alınan sanatçılar, mesleklerini icra edemez hale geldi. Ünlü senarist Dalton Trumbo*, kara listeye alınmasına rağmen sahte isimlerle senaryolar yazarak çalışmaya devam etti ve yıllar sonra itibarını geri kazandı. Aynı şekilde, Charlie Chaplin de siyasi görüşleri nedeniyle ABD'den ayrılmak zorunda kaldı ve İsviçre'ye yerleşti.

Charlie Chaplin - The Great Dictator (1940)
Tiyatro dünyasında da benzer bir baskı mevcuttu. Broadway oyunları apolitikleştirilerek siyasi açıdan daha az riskli hale getirildi ve toplumsal eleştirilerden arındırıldı. Müzik dünyasında ise özellikle folk müziği yapan sanatçılar hedef alındı. Pete Seeger ve Paul Robeson gibi isimler, komünist sempatizanı olmakla suçlanarak yasaklı sanatçılar listesine alındı.
*Trumbo’nun adının geçmediği Roma Tatili (1953) ve The Brave One (1956) filmleri, En İyi Hikâye dalında Akademi Ödülü kazandı. The Brave One filminde Trumbo, “Robert Rich” takma adıyla anıldı. Roma Tatili filminde ise ödül, Ian McLellan Hunter’a verildi. Ancak daha sonra Hunter da kara listeye alınan sanatçılardan biri oldu.

Judith F. Baca - Great Wall of Los Angeles
McCarthy Döneminin Sanata Kalıcı Etkileri
McCarthycilik, Amerikan sanat dünyasında otosansürün yaygınlaşmasına neden oldu. Sanatçılar, mesleklerini kaybetmemek için eserlerinde politik görüşlerini açıkça ifade etmekten kaçındılar. Ancak bu baskılar zamanla protestoları da beraberinde getirdi. 1960'larla birlikte McCarthycilik etkisini yitirirken, sanatçılar ve entelektüeller bu dönemin mirasıyla hesaplaşmaya başladılar. McCarthy dönemi, Amerikan kültürel hafızasında özgürlük karşıtı bir hareket olarak yer etti ve sanatçılar bu baskıları, ilerleyen yıllarda eserlerinde işlemişlerdir.
McCarthy dönemi, Amerikan sanat ve kültür dünyasında derin izler bırakmış ve tarihe geçmiş bir dönemdir. Bu baskılar, sanatın gücünü ve özgürlüğün önemini hatırlatan bir süreç olarak sanatçılar tarafından da sıklıkla ele alınmıştır. McCarthy dönemi, önemli bir sembol olmanın yanı sıra ne yazık ki günümüzde hâlâ uygulanmaya devam eden bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. O dönemin sanatçılarının bu baskılara karşı sanatları ve yaratıcılıklarıyla sergiledikleri duruş, bizler için de önemli bir örnek teşkil etmektedir.
Bonus: Meraklıları için bir film listesi
İyi Geceler, İyi Şanslar / Good Night, and Good Luck (2005) – George Clooney'nin yönettiği bu film, gazeteci Edward R. Murrow'un McCarthy'ye karşı verdiği mücadeleyi anlatır.
Trumbo (2015) – Kara listeye alınan ünlü senarist Dalton Trumbo'nun hayatını ve Hollywood'daki baskıları konu alır.
Paravan / The Front (1976) – Woody Allen'ın başrolünde olduğu bu film, McCarthy döneminde sansür ve kara listeye alınan yazarların hikayesini anlatır.
Şüphe Ve Ceza / Guilty by Suspicion (1991) – Robert De Niro'nun oynadığı bu film, Hollywood'da kara listeye alınan bir yönetmenin yaşadığı baskıları gözler önüne serer.
The Majestic (2001) – Jim Carrey'nin başrolünde olduğu bu film, haksız yere komünist olarak damgalanan bir Hollywood senaristinin hikayesini işler.