İzmir.Art: “Vital - Yaşamsal” temasıyla bu yıl düzenlenen İyi Tasarım etkinliğinde sergilenen tasarımlar hakkında gözlemleriniz nedir?

Bihter Almaç: Sergilenen işlerin alışılagelmiş pratiklerin arka taraflarında kalan ve günümüz koşullarındaki kriz, kıtlık ve çokluk gibi üzerinde çok daha fazla düşünmek, çalışmak gereken, pratiklerin yeni durumlarını tarifleyebilecek aradalıklara, denemelere yer vermesi oldukça etkili. Sergide yer alan işler bu aradalıklara birçok ölçekten ve yerden bakabiliyor, malzeme ölçeğindeki denemelerle sanal ortamın yeniden kurulumu geniş bir çerçeveyle yaşamsa olanı tarifliyor. 

İzmir.Art: İlgi çekici çalışmalarınız İzmir Tasarım_7 Good Design İzmir’de yer aldı. Bunlar içinde makaralara sarılmış baskı, desen ve kolajlar, farklı ruloların döndürüp kullanıcının yeni tasarımlar yaratmasını interaktif bir tasarım ile sağlıyor. Fonksiyonel olması tasarım için önemli mi  yoksa rastgeleliğin yarattığı farklı bir deneyim mi hedefleniyor?

B. A.: Sergilenen işlerden biri olan “Mimarlığın Ehlileştirilmemiş Alanlarından Bir Konuşma” mimarlığın pratiğinin başka neler olabileceği ile ilgili kuramsal bir çalışma, mimari anlatı seyirci/kullanıcının performansıyla birlikte sonsuzda yenilenen ve başkalaşan öznel anlatılara dönüşüyor. Bu işte fonksiyonellik işin performansında bahsedilebilir bir girdi olabilirken, mimari program üzerinden ve mimarlığın anlatılarının kurulması bağlamında anlamını yitiriyor çünkü o aşamada öne çıkan durum eleştirel pozisyonların pratiğe aktarılması. 

İzmir.Art: Mimarlık alanındaki araştırmalarınızın 'varoluşsal olarak beceriksiz oluşumlar'ın izinde, tuhaf yaratıcılık taktiklerine odaklandığını belirtiyorsunuz. Bu süreçte, deneysel mimari tasarım çalışmalarınızda kuramsal olarak etkilendiğiniz isimler kimlerdir? 

B. A.: İşlerimin odağında etkilendiğim ve bu işlerin bağlamını onlar üzerinden konuştuğum bir çok isim bulunmakla birlikte, sergideki iş Amerikan mimar ve eğitimci John Hejduk’un mimarlığın ötekisinde yaptığı denemelere, “Masques” projelerine referans veriyor. Bununla birlikte mimarlığın üretiminin çizim üzerinden tarifleniyor oluşu 60'lardan itibaren alışılagelmiş bir konum olmakla birlikte, çizimin mimari pratiğin eleştirel pozisyonlarını kurması daha çok mimarlık özelinde Lebbeus Woods temelli olsa da feminist eleştirel kuramcılara bağlanıyor. Bu bağlamda Jennifer Bloomer, Jane Rendell çizim kullanmasalar da kullandıkları araçlarla ve kuram tartışmalarıyla etkilendiğim isimlerin başında gelirler. 

İzmir.Art: Çalışmalarınızı sosyolojik olarak nerede konumlandırıyorsunuz? (Örneğin Michel Foucault gibi düşünürlerle kuramsal - düşünsel ortaklaşmalarınız var mı?)

B.A.: Bu çalışmalar bir seri araştırma projelerinin bir kısmı ve mimarın, mimarlığın ve kullanıcının üç performansçı olarak bir aradalığını inceleyen ve birbirleriyle karşılaşma durumlarıyla mimarlığın pratiğine bakan işlerden oluşuyor. Bu anlamda, işlerin kriz durumlarını spekülasyonlarla kayıt etme, garip ve öteki olanın mekânsal durumlarını anlama ve kullanıcı konumunun pozisyonunu bulandırarak dağıtma gibi niyetleri olduğu söylenebilir. Bunlar da alışılageldik durumlarla beklenmedik karşılaşmaları konumlandırmak ve tuhaf yaratıcılıkların izini sürmek gibi bir temelden kökleniyor. 

İzmir.Art: Son olarak, kurucusu olduğunuz Bidon ya da @thisisbidon’dan bize bahsedebilir misiniz?

B.A.: thisisbidon, 2013 ten beri ITU Mimarlık Bölümünde okuyan lisans ve lisansüstü öğrencilerle araştırmalar yaptığımız, belli bir ivmeyle ilerlemeyen bir mimarlık üretme hali. Bu oluşum ilk başta yürütücü ve katılımcıların arasındaki katı hiyerarşiyi bozmak amacıyla başlamıştı ve bu bozma üzerinden üretimler yapmak temel hedef oluyor. Böylece bir atölye, stüdyo gibi tasarım deneme çevresinden daha farklı bir buluşma ve birlikte öğrenme hali üzerinden işler üretiyoruz. 

Bihter Almaç Kimdir?

Mimarlığın ötekiliği ve tuhaflıklarına odaklanan çalışmalar yapıyorum. Araştırmalarım, ‘varoluşsal olarak beceriksiz oluşumlar (existentially clumsy architectures)’ın izinde tuhaf yaratıcılık (peculiar creativity) taktiklerine odaklanıyor. Çalışmalarım çizimlerden; mimari şeyler - oyunlar, araçlar, cihazlardan; mimari deneme filmlerinden oluşuyor. Bu deneysel mimari tasarım araştırmalarının  üretildiği ortam olarak @thisisbidon'u kurdum. Çalışmalarım uluslararası festivallerde, küratörlü sergilerde ve konferanslarda sergilendi.

İTU Mimarlık Fakültesi, Mimarlık bölümünde 2010 yılından beri araştırmacı ve öğretim görevlisi olarak çalışıyorum. Doktora derecemi Bartlett School of Architecture, UCL, Londra, Birleşik Krallık'ta Mimari Tasarım alanında: “Designing in a State of Distraction: The Wild Fields of Architecture ” başlıklı tezimle aldım. Yüksek lisans derecemi ise İTÜ Mimari Tasarım Lisansüstü programından “Mekan Katlama” adlı tezimle aldım. İTÜ Mimarlık bölümü mezunuyum.