Hattat ve Kaligrafi sanatçısı İlkay Kanar’ın Kemeraltı Turistik El Sanatları Çarşısı’ndaki ‘Yazıhane Sanat Atölyesi’ndeyiz. Kanar ile kültür mirasımız hat sanatını, tarihsel sürecini, kaligrafi eserlerini ve hattatlık yolculuğunu konuştuk.  

Bilindiği üzere “hat sanatı” İslam yazı sanatıdır. Bu sanat ile uğraşan kişilerse hattat olarak adlandırılır. “Hüsn-i hat” ya da “hüsn-ü hat”, Türkçe “güzel yazı” manasına gelmektedir.  Kâğıt, taş, ahşap, kumaş vb. farklı malzemeler üzerinde karşımıza çıkabilir.

Arap harfleri ile meydana getirilen yazının kaligrafik ve estetik bir hüviyet kazanması kabaca IX.yüzyılda başlamıştır. XIII. Yüzyıla doğru İslami sanat geleneğinde Aklam-ı Sitte olarak adlandırılan ve Sülüs, Nesih, Reyhanî, Muhakkak, Tevkî ve Rikâ adlarıyla bilinen hat çeşitleri belli esaslara bağlanmış ve hat sanatının temel kaideleri oluşturulmuştur.

Türklerin hat sanatı ile ilgisi İslamiyet’in kabulü ile başlamıştır. Anadolu’daki en erken örnekler Selçuklu çağına aittir. Osmanlı Türkleri ise hat sanatı konusunda büyük ilerlemeler sağlamış ve dikkat çekici örnekler ortaya koymuşlardır. “Kuran Mekke’de indi, Kahire’de okundu ve İstanbul’da yazıldı” sözü Osmanlı Türklerinin hat sanatına verdikleri önemi ortaya koyar.

Hat sanatı usta-çırak ilişkisi içerisinde günümüze aktarılan geleneksel bir sanattır.  Bir hattatın yetişmesi yıllar isteyen, sabır, azim ve gayret gerektiren uzun bir süreçtir Çırak veya öğrenci sanata “Rab-bi yessir vela tuassir, Rabbi temmim bi’l hayr” (Rabbim kolaylaştır, zorlaştırma, işimi hayırla tamamla) duasının yazımı ile başlanır. Eğitim süreci öğrencinin hocasından icazet almasıyla tamamlanmaktadır.

Kaynak:  Hattat İlkay Kanar ve Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü Yayınları 

Bu söyleşi, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sanat Şube Müdürlüğü, ‘kültür ve sanat sohbetleri’ kapsamında gerçekleştirilmiştir.

Yapımcı: İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sanat Dairesi Başkanlığı
Hazırlayan & Yapım Sorumlusu:  Onur YILDIRIM
Editör:  Çağdaş ERSOY
Kamera & Kurgu: Yunus DURMAZ