Cumhuriyetimizin II. Yüzyılında Kültür ve Sanatın Geleceği

MANİFESTO

Sanat, insanın doğaya karşı mücadelesi ile başlayan binlerce yıllık tarihsel serüveni içerisinde,

büyük insanlık ailesine, hakikati cüretkâr bir meydan okuma ile anlatmaya ısrarla devam ediyor.

İyi ile kötünün, güzel ile çirkinin, yalan ile hakikatin sonsuza kadar sürecek bu mücadelesinden

dolayıdır ki, “Dünya aydınlık olsaydı sanat olmazdı.” der Albert Camus, Bertolt Brecht ise sanatın

bu mücadeledeki işlevini vurgulamak için, “Sanat, dünyanın onunla şekillendirildiği bir çekiçtir.”

diye ekler. Sanatın temel görevi toplumsal, sosyolojik ya da siyasal değişimler yaratmak değildir

elbette. Ancak sanat bu değişimlerin ivmesidir. Kışkırtır ve tetikler. Devrimci, özgürlükçü,

aydınlanmacı, ilerici bir anlayışı savunur.

1923 Cumhuriyet Devrimi ile filizlenen “Anadolu Aydınlanması” da rasyonel aklı ve bilimsel

düşünceyi sanatın da gücüyle bu ülke topraklarına hâkim kılarak, modern bir toplum yaratma

çabasıydı. Fakat karşı devrimci ideolojilerin yoğun saldırısı altında gelinen noktada sadece

kültür sanat alanı değil; eğitim, ekonomi, adalet, demokrasi gibi pek çok alanda yaşanan

sorunların arkasında aydınlanma fikrinden kopuş olduğu söylenebilir. Alman felsefeci ve sosyolog

Jürgen Habermas’a atıfla, “Anadolu Aydınlanması yarım kalmış bir projedir.”. Aydınlanma hiç

tamamlanmayacak, kendini zamanın koşullarıyla yenileyen bir kavrayıştır. Bugün bizlere yani

sanatçılara ve aydınlara düşen öncelikli sorumluluk aydınlanmayı ikinci yüzyılda yola çıktığı

kavrayışla yarım bırakıldığı yerden itibaren canlandırmaktır.

Cumhuriyetimizin ilk yüzyılını tamamlarken aydınlanma devrimlerinin çıkar odaklarınca

küçümsendiği, iyi olan tüm duyguların yok edilerek popüler kültür aracılığıyla bencilliğin, güç ve

zenginliğin olmazsa olmaz değerler olarak öne sürüldüğü, yozlaşmanın yaygınlaştırıldığı varoluşsal

bir yol ayrımındayız. Bu nedenle ikinci yüzyılın inşasına ışık tutmak, Cumhuriyetin, aydınlanmacı

fikrinin kaldıracı olan kültür ve sanat alanının geçmişi ve geleceğini birlikte tartışmak istiyoruz.

Kültür ve sanat dünyasının ihtiyaç ve birikimini irdelemek ve ikinci yüzyılın sanat yol haritasına bir

katkı sunmak için 6-7 Mayıs 2023 tarihlerinde İzmir’de düzenleyeceğimiz “Cumhuriyetin 2. Yüzyılına

Girerken Kültür ve Sanatın Geleceği” ortak akıl buluşmalarında sizlerle bir arada olmaktan onur duyarız.

Tunç Soyer

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı