Haftanın Dinleme Listesi - 19

Marley Ailesi – Favoriler

Müzikseverlere merhaba.

Haftanın Dinleme Listesi ile bir kez daha birlikteyiz. Bu hafta, önceki listelerimizde pek yer vermediğimiz bir tür olan “Reggae” var menüde. İşin en bilinen ustalarından Bob Marley ve sonrasında babalarının mirasını devam ettiren diğer Marley’ler bu listede bizlerle olacak.

1960’ların sonlarında Jamaika’da ortaya çıkan Reggae, başlarda klasik rock grubu formasyonundan oluşan bir grup yapısıyla icra ediliyor. Vokal, davul, bas, gitar ve klavyeler kullanılıyor temelde. Daha sonraları müzik dünyasında çalgıların ve üslupların çeşitlenip giderek zenginleşmesiyle, türler arası paslaşmalar sayesinde bu klasik rock formasyonuna alternatif yaklaşımlar da geldi elbette.

Reggae sözcüğünün global bir popülerliğe ulaşması ve kitleler tarafından kullanılıp kabul görmesi, 1968’de Toots and the Maytals’ın “Do the Reggay” parçası sayesinde gerçekleşiyor.

Türün en önemli ve belirleyici özelliği ise her zaman dört dörtlük ritmik ölçü (4/4) içinde kalması ve bu dört ana vuruşun içinde ikinci ve dördüncü vuruşları öne çıkararak, kısmen abartarak yapması. Bu ritmik yapı, bazı dinleyicilerde Reggae parçaların “hep neşeli parçalar olması gerektiği” algısına sebep olabiliyor. Bu genelleme göreceli olarak ilk bakışta doğru gibi gözükebilir, ancak karşıt örnekler mevcut ve türü bu şekilde sınırlamak pek doğru olmaz. Reggae türünün öne çıkan diğer özellikleri arasında; parçalarda bol bol “delay” (yankı) kullanılması, bas yürüyüşlerine verilen önem, fazlaca tekrar içeren “repetitif” aranje biçimleri gibi şeylerden bahsedebiliriz.

Bu müzik türüne Bob Marley çerçevesinde bakmak isteyişimin bir sebebi, bu efsane ismin ardından aldıkları kültürel ve finansal mirası başarılı şekilde taşımaya devam eden oğulları aslında.

“Bu şarkı süpermiş kimin bu? Hah, bu da Marley çıktı…”

Düzenli olarak reggae dinleyen biri olmadığımdan ve o alanı takip etmediğimden, bundan yıllar önce güzel bir Stephen Marley parçasına denk geldiğimde “Vay, adam devam ettiriyor babasının şanını!” Diye hafif şaşırmıştım. Bilmiyordum ki; Bob Marley’nin 11 çocuğu var ve bunların 6 tanesi müzikle uğraşıyor! Yıllar içinde benim için bir oyuna dönüştü bu. Bob Marley’nin kaç çocuğu vardı? Bilerek araştırmıyordum. Karşılaştığım her yeni Marley’de biraz daha şaşırıyordum böylece.

Cedella, Ziggy, Stephen, Julian, Ky-Mani ve Damian, babalarından sonra Reggae yapmaya devam eden isimler. Cedella bu isimlerin arasındaki tek kadın. Oğlu Skip Marley de müzik yapıyor. Marley mirası üçüncü nesile aktarılmış durumda yani.

Müzik piyasasının içinde olan Marley oğullarının her biri sanki Reggae’nin değişik alt türleri üzerinde çalışmışlar gibi bir hava var. Bana ilginç gelen taraf bu işte. Bu figürler babalarının birer kopyası değiller, hepsi aldıkları kültürün üstüne kendilerinden bir faktör ekleyen ve Reggae dünyasına yaratıcı yeni yaklaşımlar getiren müzisyenler. Farklı kardeşlerin, müzikte birbirinden farklı alanlara yakın durduklarını görebiliyoruz. Bir tanesi Hiphop etkileşimlerini daha fazla kullanırken, bir başkası Funk ve Afrobeat’ten ilham alan yaklaşımlar gösteriyor. Bu kardeşlerin içinde Julian, Ziggy ve Stephen Grammy adayı olurken, Damian ödülü almış olan isim.

Listemizde Bob Marley & Wailers klasiklerini ve mirası devam ettiren ikinci nesil Marley’lerin parçalarını bir arada dinleyeceğiz. Ziggy Marley bu kardeşler arasında bana göre Reggae öğelerinden en çok uzaklaşmış olanı ve çoğunlukla tamamen Pop içerikli müzikler ürettiği için bu listenin akışına uygun görmedim. Damian, Julian ve Stephen bu türe yeni yaklaşımlar getiren, bana göre daha özgün üretimler yapan sanatçılar. Reggae’nin farklı alt türlerini dinlemek için özellikle bu üç başarılı kardeşi tavsiye ederim.

Sizin Marley’niz hangisi?

-Bora Yücel (İzmir.Art)
 

Haftanın Dinleme Listesi serisinin önceki bölümleri için: https://www.izmir.art/tr/bloglar?category=konser